SCHAKEN ALS EEN BEEST IV (SLOT): DE DRONKEN KAMEEL OPENING

Nu mijn tijd in de woestijn ten einde loopt, moet ik de traditie voortzetten en jullie een laatste update geven van de meest recente trends op het terrein van de kromme, onorthodoxe schaakopeningen. Helaas voor sommigen heeft mijn perspectief zich het afgelopen jaar geheel verengd tot slechts een kromme opening, voorheen het Dronken Paard, nu omgedoopt tot de Dronken Kameel: 1. Ph3! En 1…Ph6! In de tweede helft van 2010 en eerste helft van 2011 heb ik vrijwel uitsluitend de Dronken Kameel benut in mijn snelschaak-avonturen op Internet. De wat dubieuze Yahoo-schaaksite heb ik inmiddels wel ingeruild voor de deftige Internet Chess Club (ICC), de meest populaire snelschaak-site onder professionele spelers en serieuze amateurs en eentje waar je regelmatig IM’s en zelfs IGM’s tegenover je kunt vinden. Maar voordat ik hierover bericht, eerst nog iets over de benaming van de 1.Ph3 opening.

Een deel van de lol van kromme schaakopeningen is de eindeloze discussie over de benamingen. Als je je verdiept in de benaming voor 1.Ph3 dan stuit je al snel op de title ‘Amar’ of ‘Parijse’ opening, door Tartakower, die 1.Ph3 enkele malen heeft gespeeld, vernoemd naar de Parijse amateur Charles Amar uit de jaren 30 van de 20e eeuw.  Op de Yahoo webpagina’s over Unorthodox Chess Openings zijn inmiddels ook wel andere benamingen gesuggereerd:  ‘Phalange system’ (omdat de formatie met pionnen op g6-f6-e6-d6-c6 en Pf7/Lg7 zou doen denken aan de opstelling van de Griekse infanterie tijdens de Pelopponesische oorlog) en ‘Du Chattel verdediging’, vernoemd naar de Nederlandse schaker Phillip Du Chattel die steevast 1…Ph6 speelde.   Schaakauteur Tim Harding grapt dat ‘Amar’ staat voor “Absolutely Mad And Ridiculous”! Anderen spreken vanuit een geheel andere invalshoek over de ‘Ammoniak’ opening. Voor degenen die bij de   scheikundelessen wat minder hebben opgelet, NH3 is de chemische formule voor ammoniak. Kwade tongen voegen hier graag aan toe dat dit erg toepasselijk is omdat de opening net zo stinkt als ammoniak.

Het spreekt vanzelf dat wij dit soort neerbuigende bewoordingen integraal verwerpen, al zijn sommige van de kwaliteiten van ammoniak wel degelijk van toepassing op de verborgen kwaliteiten van 1.Ph3 en Ph6. Belangrijker is nog dat bovenstaande benamingen het fundamenteel beestachtige karakter van onze geliefde kromme schaakopeningen ten onrechte geheel veronachtzamen. Wat wel weer serieus moet worden genomen is dat sommige liefhebbers van 1. Ph3/Ph6 erg in hun maag zitten met het niet-serieuze karakter van de benaming Dronken Paard of Kameel. Wat te denken van het verzoek van Eduard Werner die mij schrijft: “All what I beg you is to stop naming the variation ‘drunken Knight’! It does not deserve this name!”. En dan Francois Goddart: “We are proud to play unusual and unorthodox chess openings, do not depreciate them with such names.” Ik geef toe dat ik heel even aan het twijfelen was gebracht totdat Quentin Quickturtle (neem aan dat dit een schuilnaam is) doorkwam met een krachtige repliek: “I’m sure you know that there is a Kung Fu style that is called the Drunken Monkey. It looks like the person is defenseless and easy to defeat due to the strange movements made with the style. But, soon enough the Drunken Monkey inflicts brutal techniques on it’s opponents. The Drunken Knight and Double Drunken knight reminds me of that. Your opponent completely disregards your game because it violates chess principles he/she grew up on… The Drunken Knight…the REAL reason Kasparov left chess”. Ja, Quentin draaft soms een beetje door maar hij heeft wel een goed punt. Discussie over de benaming wat mij betreft gesloten: Dronken Paard of Dronken Kameel, daarin ben ik flexibel.

Tijd voor wat serieuzer werk! Hoe vaart onze geliefde opening? Geloof het of niet: beter dan ooit! En dank zij mijn onvolprezen makker Nick Kostov krijg ik regelmatig nieuws over hoe andere, veel sterkere spelers de opening toepassen – meestal in snelschaak- of rapid-partijen. Om maar te beginnen met de Witte Dronken Kameel, die wordt onder andere toegepast door de IGM Alexsandr Zubov (2583 FIDE). Hier twee voorbeelden:

 

Zubov-Belyj80 (2011): 1.g3 g6 2.Ph3 Lg7 3.f3 d5 4.Pf2 e5 5.Lg2 Pc6 6.0-0 h5 7.b3 h4 8.Lb2 hg3: 9.hg3: Dg5 10.g4 Dh4 11.Ph3 f5 12.De1 Dh6 13.g5 Dh5 14.f4 Pge7 15.Dg3 en dit werd uiteindelijk remise.

Zubov-Belyj80 (2011): 1.Ph3 d5 2.Pf4 c6 3.d4 Pf6 4.Pd2 Lf5 5.f3 h6 6.g4 Lh7 7.h4 Pfd7 8.c4 e5 9.de5: Pe5: 10.cd5: cd5: 11.Pb3 Pbc6 12.Pd5: Ld6 13.g5 0-0 14.e4 Te8 15.Le2 en wit won.

Mijn leidsman Nick Kostov speelt Ph3 graag in vertraagde vorm, soms als een dubbele Dronken Kameel:

1.Pa3 d5 2.g3 c6 3.c3 Pf6 4.Lg2 Lg4 5.f3 Lh5 6.Ph3 Dd7 7.Pf2 e5 8.Pc2 Ld6 9.d3 h5 10.Lg5 h4 11.gh4: Ph5 12.e4 Le6 13.Dd2 f6 14.Le3 g6 15.0-0-0 en wit staat veel beter en won.

Twee miniatuurtjes van Nick:

1.g3 c6 2.Lg2 d5 3.f4 Pf6 4.Ph3 Lh3: 5.Lh3: Dc7 6.0-0 e5 7.d3 Lc5+ 8.e3 ef4: 9.Tf4: 0-0 10.Tf6:! gf6: 11.Lf5 Kh8 12.Dh5 1-0 Grappig motief met Lh3-f5 en ondekbaar mat nietwaar?

1.g3 c6 2.Lg2 d5 3.f4 Pf6 4.d3 g6 5.Ph3 Lg7 6.0-0 0-0 7.c3 Lg4 8.Pf2 h5 9.h3 Ld7 10.Db3 Dc8 11.e4 Lh3? 12.Lh3: Dh3:?? 13.Ph3: 1-0. Dit lijkt natuurlijk idioot, maar je zult verbaasd staan hoe vaak ik zelf met snelschaken heb meegemaakt dat men overziet dat Pf2 het veld h3 dekt, ik neem aan omdat men gewoon niet gewend is dat dit het geval is…

Volgens Nick is de Sowaakse IM Petran een groot fan van de vertraagde Dronken Kameel in combinatie met de Bird via 1.g3 2.Lg2 3.f4 4.d3 5.c3 en 6.Ph3:

 

P. Petran-A. Seitler (2004): 1.g3 d5 2.Lg2 Pf6 3.f4 g6 4.d3 Lg7 5.c3 0-0 6.Ph3 c6 7.0-0 Lh3: 8.Lh3: e6 9.Pd2 Pbd7 10.Pf3 Dc7 11.Dc2 Tad8 12.a4 Tfe8 13.a5 c5 14.c4 d4 15.Lg2 Pg4 16.Da4 Tb8 17.b4 en wit won.

Ander voorbeeld is: P.Petran – O. Jovanic (2008): 1.g3 d5 2.Lg2 c 3.f4 Pc6 4.d3 g6 5.c3 Lg7 6.Ph3 e6 7.0-0 Pge7 8.e4 b6 9.Pf2 La6 10.Te1 Dd7 11.Dc2 en wit staat comfortabel.

Nick beweert dat het koningspaard in dit soort op Hollands-in-de voorhand gelijkende openingen  beter is gepositioneerd op f2 dan op f3 omdat het licht verzwakte d3 veld (in geval wit d3 en c3 speelt) dekt en eveneens de e2-e4 opmars vanuit f2 ondersteunt. Als zwart probeert om hiertegen heel vroeg e7-e5 te spleen, dan krijg je in feite een Bilek-variant in de voorhand van de Modern Defence (1.d4 g6 2.c4 Lg7 3.Pc3 d6 4.e4 f5!? naar het voorbeeld van de Hongaarse IGM Istvan Bilek):

1.g3 d5 2.Lg2 c5 3.f4 Pc6 4.d3 e5 5.Ph3 Pf6 6.0-0 Ld6 7.c3 0-0 8.Pa3 ef4: 9.Lf4: (volgens Nick is 9.Pf4:! beter, 9…Le7 10.c4 d4 11.Ld2 en wit staat beter) 9…Lf4: (9…Lh3: 10.Lh3: Lf4: 11.Tf4) 10.Pf4: Te8 11.c4 d4 12.Pc2 Ld7 13.Dd2 De7 14.Tfe1 Pg4 15.b4! en wit staat beter en won relatief snel.

Tijd voor een paar voorbeelden van eigen hand. Ik begin met de ‘heldendaden’ waarin De Dronken Kameel de scalp verschalkt van IM’s. Mijn makkers op de Yahoo site vragen altijd systematisch om publikatie van alle overwinningen op spelers met officiele titels, vandaar :

Retihippo (1865)-Vaske (2053) [Vaske=IM Dragan Vasiljevic], IC, 17-12-2010 (5 min. p.p.):

1.Ph3 d5 2.g3 c5 3.Lg2 Pc6 4.f4 Lf5 5.d3 e6 6.Pf2 Pf6 7.Pd2 h6 8.e4 Lh7 9.0-0 Le7 10.c3 0-0 11.De2 b5 12.e5 Pd7 13.g4!? Tc8 14.Pf3 b4 15.Ld2 bc3: 16.bc3: Kh8 17.Tab1 Pb6 18.g5!? hg5: 19.fg5: Dc7 20.Pg4! Lf5 21.Pf6! (ik vind dit een heerlijk veld voor de dronken kameel) 21…Lg6 22.Df2! gf6: 23.Dh4+ Kg8 24.gf6: en zwart overschreed de tijd in verloren positie, 1-0.

Retihippo (1918)-Deepam (1933) [Deepam=Woman IM Meera Sai], ICC, 11-1-2011 (5 min. p.p.):

 1.Ph3 d5 2.g3 c5 3.Lg2 Pc6 4.f4 g6 5.d3 Lg7 6.0-0 Lg4 7.Pf2 Lc8 8.Pd2 d4 9.c4 Pf6 10.a3 h5 11.h3 Dc7 12.Pfe4 b6 13.b4!? cb4: 14.ab4: Lb7 15.f5!? 0-0 16.fg6: fg6: 17.Db3 Kh8 18.Pf6: ef6: 19.Pe4 Pe5 20.Lf4 g5 21.Ld2 Tae8? 22.Ta7: Db8 23.Tb7:! Db7: 24.Pf6: Dg2:+ 25.Kg2: Lf6: 26.c5 g4 27.Tf5 gh3:+ 28.Kh3: Kg7 29.Th5: Pg6 30.Lh6+ 1-0.    

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik ook evenveel keren tegen getitelde spelers het schip ben ingegaan, al troost ik mij met de gedachte dat dit zelden aan de opening lag!

Tijd voor wat lichtere kost. Een partijtje wat ik wel amusant vind is de volgende:

Retihippo (1828)-JoelK (1999), 12-11-2010, ICC (5 min. p.p.):

1.Ph3 Pf6 2.f4 g6 3.g3 Lg7 4.Lg2 0-0 5.e4 d6 6.Pf2 Pc6 7.0-0 Ld7 8.d3 Te8 9.Pc3 e6 10.f5!? (ik kan me vaak niet bedwingen om dit pionoffer te brengen in dit soort stellingen) 10…ef5: 11.Lg5 fe4:? 12.Pfe4:! (oeps) 12…Te6 13.Pd5! (wit staat hier eigenlijk al gewonnen na 13 zetten!) 13…Pe4: 14.Ld8: Ld4+ 15.Kh1 Pf2+ 16.Tf2: Lf2: 17.Pc7: Te1+ 18.De1: Le1: 19.Pa8: Pd8: 20.Te1: Pc6 21.Lc6: Lc6:+ 22.Kh1 1-0.

Dit motief met f4-f5 doet me weer denken aan een recent amusant miniatuurtje dat ik won in een 3-minuten potje op ICC (20-6-2011):  

 1.Ph3 Pf6 2.g3 d5 3.f4 c5 4.Lg2 Pc6 5.d3 g6 6.0-0 Lg7 7.Pd2 h5!? 8.f5!? h4 9.fg6: hg3: 10.gf7:+ Kf8 11.Pg5 Th2: 12.Pdf3 Pg4? 13.Ph2: Ph2:?? 14.Ph7 mat 1-0. Komisch niet?

Het grappige is dat je met  de Dronken Kameel bij snelschaken regelmatig heel snel wint, vooral als zwart geirriteerd is door jouw belachelijke opening en ijzer met handen probeert te breken. Een paar recente voorbeelden uit de eigen praktijk:

1.Ph3 d5 2.g3 e5 3.Lg2 Le6 4.c3 f5 4.d4 e4 5.f3 Pf6 7.Lg5 h6 8.Lf6: Df6: 9.0-0 c5? 10.fe4: de4: 11.Le4: cd4:? 12.Lb7: Lc5 13.cd4: Ld4:+ 14.Kh1 Lb2: 15.Pd2! La1: 16.Da1: Da1: 17.Ta1: Pd7 18.La8: 1-0                      

1.Ph3 d5 2.g3 Pc6 3.Lg2 d5 4.c3 Le6 5.d4 e4 6.f3 Lh3: 7.Lh3: ef3: 8.ef3: De7+ 9.Kf2! (au!) 9…Df6 10.Te1+ Pge7 11.Lf4 h5? 12.Lc7: h4 13.Kg2 hg3: 14.hg3: Dh6? 15.Th1 Tc8? 16.Ld7+ Kd7: 17.Th6: 1-0

1.Ph3 d5 2.g3 e5 3.Lg2 Pc6 4.c3 Pf6 5.d4 ed4: 6.cd4: g6 7.Lg5 h6 8.Lf6: Df6: 9.e3 Lg7 10.Pc3 Le6? 11.Pd5: Lh3:?? 12.Pf6:+ 1-0.

1.Ph3 d6 2.g3 Pf6 3.f4 Lf5 4.d3 c6 5.Lg2 d5 6.Pd2 Dc8 7.Pf2 e6 8.e4 de4: 9.de4: Lg4?? 10.Pg4: 1-0. Zoals ik eerder al zei, je zult verbaasd staan hoe vaak je met een Dronken Paard op f2 een vol stuk in de schoot krijgt geworpen, is het niet op h3 dan op g4! Het overkomt mij gemiddeld 1 op de 10 partijtjes!

Akkoord, hoor ik de lezer zeggen, ik ben overtuigd. Met wit is de Dronken Kameel speelbaar, zelfs gezond als je het slim aanpakt. En als zwart probeert het te weerleggen, komt hij/zij van een koude kermis thuis. Maar dat geldt toch zeker niet voor de Dronken Kameel met zwart? Jawel, zelfs met zwart is het speelbaar. Al geef ik toe dat je soms over stalen zenuwen moet beschikken. In deel III vorig jaar van deze beestachtige serie had ik al wat aardige voorbeeldjes laten zien. Maar inmiddels is er meer…

Laten we weer beginnen met de reeds bekende IGM Zubov:

Belyj80-Zubov (2011): 1.d4 a6 2.e4 b5 3.Pf3 Lb7 4.Ld3 g6 5.0-0 Ph6 6.Te1 f6 7.Pbd2 Lg7 8.c4 b4 9.Db3 a5 10.a3 Pa6 11.Pf1 Pf7 12.c5 0-0 13.Pg3 d6 14.Le3 Kh815.Tac1 Dd7, zwart staat comfortabel (0-1, 44 zetten).

Mijn grootste heldendaad is een overwinning op IM A.Yasseen, ICC, 15-9-2010 (5 min p.p.):

1.e4 Ph6 2.d4 g6 3.Pc3 c6 4.Lc4 d6 5.Pf3 Lg7 6.Lg5 f6 7.Le3 e6 8.Dd2 Pf7 9.h4 b5 10.Lb3 a5 11.a4 b4 12.Pe2 Pa6 13.h5 g5 14.e5 h6 15.ed6: Pd6: 16.Dd3 0-0 17.0-0-0 Pc7 18.Pg3 La6 (Zwart staat hier al  OK denk ik.) 19.Dg6 Pd5! 20.Pd2? Pe7! 21.Le6:+ Kh8 en de witte dame is ingesloten 0-1.

Op deze partij kreeg ik een reactie  van een 16-jarige talentvolle Belg Francois Godart die suggereert om d6-c5 te spelen, bijvoorbeeld als volgt:

Desomme (2009)-Godart (2266), rapid (15 min p.p.), 2011:

1.e4 Ph6 2.d4 g6 3.f4 Lg7 4.Pf3 d6 5.Pc3 0-0 6.Lc4 c5 7.d5 Pd7 8.0-0 Pb6 9.Le2 Ld7 (zwart is OK hier volgens Godart) 10.Ld2 Pg4!? 11.h3 Lc3:!? 12.bc3: Pf6 13.Ld3? c4 14.e5 cd3: 15.ef6: dc2: 16.Dc2: ef6: 17.Tfe1 Pd5: 18.Pd4 Tc8 19.Tab1 b5 20.Pb5:?? Db6+ 21.Pd4 Dd4:+ 0-1.

Dan is er ook nog de interessante variant om de Dronken Kameel aan de rechterkant van het bord te beginnen, al geef ik toe dat je dan al heel snel in de buurt van de Gurgenidze variant uitkomt. Bijvoorbeeld zoals de jonge Colombiaanse schaak-ster E. Iturrizaga (IGM met 2600+ ELO) het schijnt te spelen:

Echeverria-Iturrizaga, Bogota, 2006:

1.e4 c6 2.d4 Pa6 3.Pc3 Pc7 4.f4 d5 5.e5 g6 6.Ld3 h5 7.Pf3 Ph6 8.Ph4 Lg4 9.Le2 e6 10.g3 Le7 11.Pg2 Lh3 12.Lf3 c5 13.Le3 Pf5 14.Dd2 Tc8 (0-1 in 29 zetten).

Ook Nick Kostov speelt het graag zo:

1.e4 c6 2.d4 Pa6!? 3.c3 [op 3.La6: komt 3…Da5+ 4.Pc3 Da6: = volgens Kostov] 3…Pc7! 4.f4 d5 5.e5 g6 6.Pf3 Lg4 [of 6…Ph6!? 7.Ld3 Lf5 =] 7.Ld3 [7.h3 Ld7! 8.Le3 h5 9.Ld3 Ph6 10.Pbd2 Lf5 =} 7…h5! [of 7…Ph6 8.h3! Lf5! 9.g4 Ld3: 10.Dd3 f5 =] 8.Le3 Ph6 9.Pbd2 Pf5 10.Lf2 Pe6! En volgens Kostov heeft zwart hier al een klein maar blijvend voordeel. 

Ja, en zo kan het natuurlijk ook met wit in deze opzet, maar dan blijven we aan de gang. Voor degenen die de Dronken Kameel langzamerhand wel wat te saai en degelijk beginnen te vinden, heb ik als uitsmijter nog een doldwaze opening uitgevonden door Nick Kostov, bij voorkeur te gebruiken in ‘bullet chess’ (1 min. p.p.):

1.h3 c5 2.a3 Pc6 3.Ta2!? d6 4.Th2!? g6 5.g3 Lg7 6.b3 Pf6 7.Lb2 0-0 8.Lg2 Le6 9.e3 a5 10.d3 a4 11.Pd2 enz.  Daarna gaat het witte paard naar e2 later, hoewel hij eigenlijk thuishoort op h3 zoals de lezer inmiddels weet…J

 

Ik wens jullie een hele goede vakantie en een beestachtig goed schaakseizoen!

 

Noé van Hulst

27 juni 2011