SCHAAK ALS EEN BEEST II: OVER PINGUINS, DRONKEN PINGUINS, VOSSEN EN KAMELEN.

Een jaar na mijn eerste artikel over bizarre openingen (Schaak als een beest!, 20 juli 2008), is het tijd voor een update. Inmiddels hebben jullie al wat kunnen wennen en wellicht zelfs een beetje geoefend met de door mij gesuggereerde kromme openingen? Als jullie het nog niet hebben aangedurfd, geeft niks. Misschien dat de nieuwe serie met een paar zo mogelijk nog krommere openingen het beslissende duwtje in de rug geven. Of anders de droevige constatering dat sommige onorthodoxe openingen zoals de Oerang-Oetang of de Nijlpaard al bijna conventioneel en orthodox zijn geworden. Dus wie `veilig' wil beginnen, kan daar gerust mee aan komen zetten. Hoe dan ook: beestachtige openingen zijn het Viagra voor het schaakspel, dus schaak (en bedrijf de liefde) als een beest en verhoog uw speelgenot!



In het jaar waarin op het allerhoogste niveau door wereldkampioen Anand is aangetoond dat de rokade eigenlijk geheel overbodig is (was het niet Tartakower die ooit zei `rokeren alleen als er geen betere zet is'?), is het gepast om te beginnen met de Grote Nieuwe Mode in de categorie kromme openingen: De Pinguin (zie Erich Schiller, Unorthodox Chess Openings). Wat was dat ook al weer? 1. Pf3 d5 2. Tg1! Niet gedraald, de pinguin hobbelt naar g1 zodra als hij kan. Het motto is hier dus: “Moving the rook as soon as possible” (Tim Brennan). Idealiter beweeg je de toren van h1 naar g1 met de pink (Brian Wall, Life Master). In Duitsland schijnt deze opening bekend te staan als Der Ampel of het stoplicht, maar dat klinkt een stuk saaier dan de Pinguin. Benieuwd hoe het verder kan gaan? Ik citeer uit de praktijk van mijn grote onorthodoxe leidsman Brian Wall.

Bijvoorbeeld Wall-Zupa (2009): 1.Pf3 d5 2.Tg1 Pf6 3.d4 g6 4.Lf4 c5 5.c3 Pbd7 6.g4! (essentieel in de Pinguin) 6...Lg7 7.e3 a6 8.Pbd2 h6 9.h3 Db6 10.Db3 De6 11.0-0-0! Enz.

Of Wall-Langseth (2008): 1.Pf3 d5 2.Tg1 Pf6 3.d4 e6 4.Lf4 le7 5.e3 0-0 6.g4 (daar is ie weer) 6...Pbd7 7.c3 c5 8.Pbd2 b6 9. Ld3 gevolgd door h4 enz.

Een variatie is de vertraagde Pinguin: 1. Pf3 d5 2.c4 d4 3.Tg1. Wall onderscheidt inmiddels ook de Dubbele Pinguin: Pf3, Tg1 en vervolgens Pc3 en Tb1. Als zwart dit imiteert bouwt het zelfs op naar de drievoudige of viervoudige Pinguin, maar ja dat is natuurlijk totale waanzin.

Ik geef grif toe dat ik zelf debet ben aan een nog dollere Pinguin-variatie: de zogenaamde Dronken Pinguin. In een e-mail wisseling op de Yahoo-site Unorthodox Chess Openings had ik Brian Wall, na een wat royaal uitgevallen maaltijd met een heftige fles Bourgogne, uitgedaagd of hij de Pinguin ook zou durven te spelen in de variant 1.Ph3 en 2.Tg1!? en ik suggereerde dat dit de Dronken Pinguin genoemd zou kunnen worden (zoals 1.Ph3 de Dronken Paard opening heet). Wat schertst mijn verbazing toen ik enkele dagen later ontdekte dat Brian de uitdaging serieus had genomen? Ik citeer: “My first reaction to the Drunken Penguin was - Just say Noé (spreek uit: NO WAY -NvH) but on second though I have to admit I love it and will be trying it soon. Thanx, Van Hulst”. Een man naar ons hart, die Brian Wall! Dagenlang vluggert hij op de fameuze Internet Chess Club (ICC) en de e-mails stromen binnen op onze Yahoo-site: “World Exclusive- Drunken Penguin roaring success”, “Shocking new opening by Noé Van Hulst from France (Brian denkt dat ik een Fransoos ben) wins in 9 moves!”, Second Drunken Penguin passes out”, “IM Roland Ekstroem is the laughing stock of Sweden after losing to the Seeing Double Drunken Penguin Attack”, “IM Andrei Petelin from Saint Petersburg, Russia demolished by Seeing Double Drunken Penguin Attack in 27 moves”, “Armenian Grandmaster Melik Khachiyan takes on the Drunken Penguin”, “The Drunken Penguin accidentally squishes a Rat while going home to his ice floe” om een paar smakelijke voorbeelden te citeren.

De oplettende lezer vraagt zich inmiddels af wat wordt bedoeld met de “Double Drunken Penguin Attack”. Wel, kijk en huiver mee:

Brian Wall-Roland Ekstroem (IM, Zweden, 2140), 28 mei 2009: 1.Ph3 d5 2.Tg1 e5 3.Pa3 (het is toch niet waar....ja, hij komt er aan!) 3….f5 4. Tb1 (Brian: “What would you say if you were being followed by two drunken penguins? I decided getting mugged by one penguin wasn't degrading enough.”) 4…Pf6 5.c3 c5 6.Pc2 a5 7.d4 e4 8.dxc5 Lxc5 9. Le3 b6 10.Pf4 g5 11.Ph3 h6 12.f4 Pg4 13.Ld4 0-0 14.e3 Le6 15.Lb5 Pd7 16.Pf2 Pxf2 17.Kxf2 Pf6 18.h3 Kh7 19.g3 a4 20.Le2 Tg8 21.Th1 gxf4 22exf4 Ta7 23.Pe3 Tag7 24.g4 fxg4 25.f5 g3+ 26.Kg2 Lf7 27.Dd2 Dd6 28.Tbf1 Lxd4 29.Dxd4 Dc5 30.Pg4! Dxd4 31.cxd4 Pxg4 32.hxg4 h5 33.Kxg3 Tc8 34.Kf4 Tc2 35.Ld1 Txb2 36.g5! (een van de Pinguin-pionnen breekt door…) 36... Txa2 37.Lxh5! Lxh5 38.Txh5+ Kg8 39.g6! Td2 40.Tfh1 Kf8 41.Ke5 Tf2 42.Th8+ Tg8 43.f6 e3 44.g7+ Kf7 45.Txg8 Txf6 46. Tf8+ Kxg7 47.Txf6 e2 48.Tg1+ 1-0 . Amen. Het eerste titeldragende slachtoffer van de Dronken Pinguin.

En zie hier Brian Wall-Andrei Petelin (IM, Rusland, 2206), 29 mei 2009: 1.Ph3 d5 2.Tg1 e5 3.Pa3 Pc6 4.Tb1 Pf6 5.c3Lc5 6.Pc2 0-0 7.d4 Ld6 8.e3 Te8 9.Le2 Lf5 10.Ld2 exd4 11.cxd4 Lxh2 12.Th1! Ld6 13.Kf1! h6 14.Tc1 Pe7 15.Pf4 Lxf4 16.exf4 Dd7 17.Le3 Lg4 18.f3 Pg6?? 19.fxg4! Txe3? 20.Pxe3 Pxf4 21.Lf3 Te8 22.Dd2 Pe4 23.Lxe4 Txe4 24.Pf5 Pe6 25.Pxh6+ gxh6 26.Dxh6 Db5+ 27.Kg1 1-0.

Op dezelfde dag versloeg Brian Wall bijna GM Melik Khachiyan (Armenie, 2519) en wel zo: 1. Ph3 d5 2.Tg1 Lxh3 3.gxh3 (de Pinguin-toren krijgt vrij baan...) 3....Dd6! 4.Tg3 Ph6 5.d4 Pf5 6.Tb3! Dxh2 7.Txb7 Pc6 8.c3 0-0-0 9.Tb5 (9.Tb3! Is nog beter volgens BW) 9....e5 en nu zou 10.Da4!! of 10.dxe5!! volgens BW winnend zijn geweest. Verderop verloor BW deze partij echter door een grove blunder.

Zelf heb ik snelschakend op de Yahoo site ook het nodige geexperimtenteerd met de Pinguin in nuchtere en beschonken staat. Grappigste voorbeeldje is 1.Ph3 d5 2.Tg1 e5 3.Pa3 c5 4.Tb1 Pc6 5.g4 Ld6 6.Pb5 Lb8 7.c3 a6 8.Pa3 Dh4 9.d4 cxd4?? 10.Lg5! en de zwarte dame is door de Pinguin gevangen. Ook wel vermakelijk is 1.Ph3 d5 2.Tg1 Dd6!? 3.g3 (ja wat anders....3.f4!??) 3...Lxh3 4.Lxh3 Dh6?! 5.Lc8! (waarschijnlijk is gewoon 5.Lg2 Dxh2 6.Kf1 ook goed voor wit). Of, een full-swing Dubbele Dronken Pinguin als tegen Marcel Baptiste, 14 juni 2009, Yahoo: 1.Ph3 d5 2.Tg1 e5 3.Pa3 c5 4.Tb1 Pc6 5.c3 f5 6.Pc2 Le7 7.d4 (dit is belangrijk in de opbouw om f4 vrij te spelen voor het Pinguin-paard) 7...cxd4 8.cxd4 e4 9.Pf4 (daar is ie) 9....Lf6 10.b4 a6 11.e3 (misschien is 11.b5! wel beter) 11...Pe7 12.Le2 g6 13.g4! (dit speelt vanzelf...) 13....fxg4? 14.Lxg4 Lxg4 1.Dxg4 Pf5? 15.Pxg6! en wit wint al liet ik dit nog verzanden in remise, vraag niet hoe!

Brian Wall vertelde mij dat tijdens een jeugdschaakkamp in Nebraska de dronken Pinguin een enorme hit was. Hij liet de kinderen dieren imiteren en schaakopeningen uitproberen, maar de Dronken Pinguin was veruit favoriet. Een van de kinderen zei: “ They have tried to teach me the Sicilian until the cows come home but I will never learn to play that opening right. You can learn the Drunken Penguin in two moves!”

Ik hoor het al, de lezer is de Pinguin nu wat moe. Licht intermezzo dan: Google Drunken Penguins en ontdek de jonge Britse rock band van dezelfde naam en beluister hen op My Space. Of glimlach om enkele Pinguin-moppen:

Een Pinguin komt een bar binnelopen en vraagt om een pilsje. `Dat is dan 5 euro en 50 cent' zegt de barkeeper. De Pinguin geeft hem het geld en begint een slok te nemen. ` Weet je, we krijgen hier niet veel Pinguins in deze bar' mompelt de barkeeper. De Pinguin antwoordt: ` geen wonder, met deze prijzen!'.

Een politieagent houdt een dronkelap aan die met een Pinguin over straat loopt. Hij gebiedt de man de Pinguin te brengen naar de dierentuin, waar hij thuishoort. De volgende dag ontwaart de politieagent dezelfde dronkelap met de Pinguin. `Ik dacht dat ik je al gezegd had dat je hem naar de dierentuin moet brengen', snauwt hij. `Heb ik ook gedaan' antwoordt de dronkelap, ` vandaag gaan we naar de bibliotheek!'

Een Pinguin loopt een bar binnen en vraagt de barkeeper: `heb je mijn broer gezien?' Barkeeper: `hoe ziet hij eruit?'

OK, genoeg over de Pinguins.



We maken het eerst nog een slagje gekker voor we terugkeren tot `normalere' kromme openingen voor de wat conventioneler ingestelde Fischer Z-ers. Hier is een van de meest krankzinnige openingen voor u: de Vos. Het doel hiervan is de ultieme vernedering van de tegenstander: kom maar op, als je tegen zo'n absurde opening niet op kunt dan ben je wel een verschrikkelijke loser. Hoe gaat de Vos dan? Met zwart aldus: 1.e4 f6 2.d4 Kf7....waarna kan volgen bijvoorbeeld 3.f4 e6 4.Pf3 d5 5.e5 c5 en daarna een rustige verdere ontwikkeling van lopers en paarden, niet echt veel aan de hand toch? Uiteraard is de Vos algemeen toepasbaar. Brian Wall heeft het vanzelfsprekend ook geprobeerd: 1.c4 f6 2.b3 Kf7 3. Lb2 e6 4.Pf3 d5 5.e3 c6 6.Le2 Ld6 en daarna Pe7, Te8 en zelfs Kg8! Met wit kan het ook uiteraard; 1.f3 e5 2.Kf2, ja enigszins pijn aan je ogen doet het wel. Ik herinner me vaag (Alzheimer begint al toe te slaan) een artikel van jaren geleden waarin Nigel Short beweerde dat hij op het Internet geschaakt had tegen een anonieme tegenstander die continu de Vos-opening speelde en daarmee Short genadeloos van het bord mepte. Zijn vermoeden was dat deze tegenstander niemand minder dan Bobby Fischer was...maar ik kan dit alles ook gedroomd hebben. Kent iemand dit artikel nog...of help mij anders uit deze droom!



Nu is dan toch de tijd gekomen om met grote trots mijn nieuwe oer-degelijke opening te introduceren, jazkeer, de Kameel. Was de Dronken Pinguin nog een frivole gekkigheid, en bovendien een variatie op een reeds bestaande opening (de Pinguin), de Kameel is een echte innovatie. Ik weet niet of je op schaakopeningen patent kunt aanvragen, maar anders zal ik dat ten spoedisgte moeten doen. Ter introductie kan ik maar het beste citeren uit mijn e-mail van 16 juni jl. aan Brian Wall:

“Since I am spending lots of time working in the Middle East since last year...I have started to wonder how to define an opening that can be called `the Camel'…let's invent The Camel! My preliminary idea is as follows: The White Camel could build up a position like pawns on b3-d3-e3 (the rest of the pawns stay where they are at least in the beginning) with bishops on b2 and e2 and knights on d2 and f3. In my view, that more or less looks like a Camel walking West. If the Camel walks East it could look like pawns on d3-e3-g3 (rest of the pawns staying behind) with bishops on d2 and g2 and knight s on c3 and e2. Obviously, the pawns d3-e3 (and if you wish including the knight on either c3 or f3) sort of mimick the camel's solid hump. Of course, the same position could be played as black as well (the Black Camel) and in reality we do encounter camels in all colours…”

Overbodig te zeggen dat Brian Wall met zo'n oerdegelijke opzet binnen het uur aan de slag ging. Wall-Jotun (2281), ICC, 16 juni 2009: 1.d3 e5 2.b3 Pc6 3.Lb2 f6 4.e3 d5 5.Pd2 Le6 6.Le2 Dd6 7.Pgf3 (de Witte Kameel loopt westwaarts) 7...Pge7 8.0-0 h5 9.c4 h4 10.cxd5 Pxd5 11.Tc1 g5 12.d4 g4 13.Pe1 exd4 14.exd4 Ld6 15.Pe4! g3 16.Pd3 gxh2+ 17.Kh1 0-0-0 18.Pdc5 De7 19.Pxe6 Dxe6 20.Pc5 Df7 21.Lf3 Tdg8 22.Dd3 Lxc5? 23.Df5+ en wit wint. Commentaar van BW: de witte Kameel is een tamelijk rustig huisdier vergeleken met de dronken Pinguin. Maar dat is uiteraard geheel in de aard van het beestje...

Met zwart kan het als volgt, Cyndi Lauper(2205)-Brian Wall, ICC, 16 juni 2009,: 1. e4 d6 2.d4 b6 3.Pc3 Lb7 4.Pf3 e6 5.Ld3 Pe7 6.0-0 Pd7 7.Te1 Pgf6 8.e5 Pd5 9.Pe4 0-0 10.c4 Pb4 11.Lb1 dxe5 12.dxe5 Pc5 (BW: de zwarte Kameel voelt zich goed in zijn vel) 13.Ld2 Pbd3! 14.Te3 Lxe4! (BW: het centrum van het bord lijkt op een zwarte kamelen karavaan) 15.b4 en nu zou Lxf3!, Pb2! of f5! volgens Brian het snelste gewonnen hebben voor zwart. Brian Wall noemt mij inmiddels steevast Inventor of the Camel and Drunken Penguin Opening. Mijn verzoek aan de creatieve Fischer-Zers: experimenteer met de Kameel en zend mij uw kamelen-juweeltjes per e-mail op noevanhulst@yahoo.fr of noe.vanhulst@iefs.org.sa. Voor degenen die de mooiste partijen produceren zal ik iets passends meenemen als ik eenmaal uit de woestijn terugkeer...

Ja, inderdaad de Kameel lijkt in sterke mate op de Nijlpaard (Hippo)-opening, alleen wordt die weer gekenmerkt door het dubbel-finachetto der lopers en in de Kameel gebeurt dat dus juist weer niet! Over de Hippo, zoals het nu alom wordt aangeduid, heb ik het vorige artikel al heel veel gezegd. Het is nu bijkans al een conventionele orthodoxe opening geworden, die zowel met wit als met zwart op het allerhoogste niveau door GM's wordt toegepast. Dat maakt het onmiddellijk zo saai dat ik er eigenlijk geen woorden meer aan vuil wil maken. Voor mij is de Hippo al lang passe, lang leve de Pinguin en de Kameel!

Noé van Hulst

Riyadh, 13 juli 2009